Τίτλος: Τροφική αλυσίδα
Ενότητα: μοντελοποιώ με εννοιολογικούς
χάρτες
Τάξη: Δ
Εμπλεκόμενες έννοιες: εννοιολογικός χάρτης (kidspiration 2), μηχανή αναζήτησης
Εκτιμώμενη διάρκεια: 45’
Γενική περιγραφή: Σκοπός του προτεινόμενου διαθεματικού
εκπαιδευτικού σεναρίου είναι η διαπραγμάτευση της τροφικής αλυσίδας μέσα από
την υλοποίηση μιας συνεργατικής δραστηριότητας και την ανάπτυξη σχετικού
εννοιολογικού χάρτη. Οι μαθητές έχουν ήδη
εξοικειωθεί με βασικές λειτουργίες του λογισμικού εννοιολογικής
παρουσίασης και αναπτύσσουν τεχνικές και γνωστικές ικαν
ότητες. Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες.
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα:
-να εντοπίζει σχέσεις μεταξύ των εννοιών
-να δημιουργεί πολυμεσικούς χάρτες
εννοιών με εισαγωγή συμβόλων, εικόνων και συνδέσμων
Εκτίμηση των γνωστικών δυσκολιών των μαθητών
Οι μαθητές γνωρίζουν τα βασικά
χαρακτηριστικά του λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης (kidspiration) από προηγούμενο μάθημα και έχουν μια πρώτη
εξοικείωση με τον τρόπο δημιουργίας εννοιολογικών χαρτών. Είναι εύλογο όμως να υπάρχουν δυσκολίες γνωστικού και τεχνικού
χαρακτήρα (δημιουργία σχέσεων των εννοιών, εισαγωγή εικόνας).
Παιδαγωγική-διδακτική προσέγγιση
Οι
μαθήτριες/τές εργάζονται ομαδοσυνεργατικά (σε ομάδες 2-3 ατόμων), συνεργάζονται
και αυτορρυθμίζουν τη συνεισφορά και το ρόλο τους στη ομάδα, άλλοτε
‘διδάσκοντας’ και άλλοτε ‘διδασκόμενοι’ μεταξύ τους.
Ο εκπαιδευτικός έχει εμψυχωτικό και
υποστηρικτικό ρόλο. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης της δραστηριότητας
παρακολουθεί την πορεία κάθε ομάδας, τις πρωτοβουλίες και το ρόλο κάθε μαθητή.
Δίνει οδηγίες και διευκρινίσεις, παρέχει τεχνική ή γνωστική υποστήριξη, όταν
προκύπτει η ανάγκη, συμβάλλει ανατροφοδοτικά στις ενέργειες των μαθητριών/των,
συντονίζει τις συζητήσεις και την παράθεση επιχειρημάτων με στόχο την
ενεργοποίηση όλων των μαθητών.
Μέσα
Λογισμικό εννοιολογικής
χαρτογράφησης (kidspiration)
Διαδίκτυο (μηχανή αναζήτησης)
Πορεία μαθήματος
1.
Εισαγωγή-διερεύνηση:Αρχικά
ο εκπαιδευτικός αναλύει την ενότητα και καταδεικνύει τον τρόπο που θα εργαστούν
οι μαθητές. Αυτοί με τη σειρά τους αξιοποιούν τις γνώσεις που απέκτησαν από τη
μελέτη του περιβάλλοντος και τα βιώματά τους και προσδιορίζουν τις βασικές
έννοιες.
2.
Υλοποίηση: Οι μαθητές θα πρέπει να
εργάζονται συνεργατικά σε ομάδες των 2-4 ατόμων και να αλληλεπιδρούν μεταξύ
τους, τόσο κατά τη μοντελοποίηση του προβλήματος όσο και κατά την ανάπτυξη του
εννοιολογικού χάρτη που το περιγράφει. Μετά τον προσδιορισμό των εννοιών και τη
δημιουργία των κόμβων προχωρούν στο πιο δύσκολο τμήμα της διαδικασίας, που
είναι η διασύνδεση των εννοιών, σε τρόπο ώστε να αναδειχθούν οι μεταξύ τους
σχέσεις. Παράλληλα, καθοδηγεί τους μαθητές να διερευνήσουν και να ανακαλύψουν
τα εργαλεία του λογισμικού και επιδεικνύει τις σχετικές λειτουργίες εάν
χρειαστεί. Παρατηρεί, υποστηρίζει και διευκολύνει τους μαθητές. Ο εκπαιδευτικός
θα πρέπει να ζητά συνεχή ανάδραση και αναστοχασμό κατά την πρόοδο της εργασίας
των μαθητών και όχι μόνο μετά την ολοκλήρωσή της. Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν
να βοηθήσουν ερωτήματα του τύπου ‘’είναι σωστό το μοντέλο;’’, ‘’ποιες αλλαγές ή
προσθήκες είναι απαραίτητες;’’ κ.λ
3.
Ανακεφαλαίωση-ανάδραση: Στο
τέλος της δραστηριότητας, οι μαθητές αποθηκεύουν τα έργα τους στον ηλεκτρονικό
τους φάκελο. Στη συνέχεια παρουσιάζουν την εργασία τους στην τάξη. Έτσι,
δίνεται η ευκαιρία να κάνουν επισκόπηση των εννοιολογικών χαρτών που
δημιουργήθηκαν από τους συμμαθητές τους, να μελετήσουν εναλλακτικές
προσεγγίσεις των ίδιων ιδεών και να κάνουν συγκρίσεις με τις δικές τους
προσεγγίσεις. Ο εκπαιδευτικός συνοψίζει τις δραστηριότητες και καθοδηγεί τους
μαθητές να αναστοχαστούν και να βγάλουν συμπεράσματα. Ερωτήσεις της μορφής
‘’απαντά το μοντέλο σε όλα τα πιθανά ενδεχόμενα;’’, ‘’τι μάθατε από την εργασία
αυτή;’’ ‘’πώς μπορείτε να επεκτείνετε τον Ε.Χ.’’ κλπ. μπορούν να συμβάλλουν στο
καλύτερο μαθησιακό αποτέλεσμα.
Φύλλο
εργασίας
Τίτλος: η τροφική αλυσίδα
Τάξη:
Ονόματα
μαθητών:
Ενότητα: μοντελοποιώ με εννοιολογικούς χάρτες
Εμπλεκόμενες
έννοιες: εννοιολογική χαρτογράφηση,
σχέσεις εννοιών, περιγραφή εννοιών
Διάρκεια: 45’
Σκοπός: Η δραστηριότητα αυτή έχει ως σκοπό να δημιουργήσετε
ένα εννοιολογικό χάρτη που θα περιγράφει την τροφική αλυσίδα. Θα
χρησιμοποιήσετε λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης και να αξιοποιήσετε όσα
μάθατε για το θέμα στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος. Να συνεργαστείτε στην
ομάδα για να εμπλουτίσετε και να επεκτείνετε τον εννοιολογικό σας χάρτη.
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα:
Να οργανώνεις, να παρουσιάζεις και να επικοινωνείς τις
γνώσεις και τις ιδέες σου με χρήση απλών εννοιολογικών μοντέλων
Μέσα:
Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (kidspiration)
Φύλλο εργασίας
Δραστηριότητα:
1. Να συζητήσετε στην ομάδα σας και να αναφερθείτε στις
βασικές έννοιες (ζώα και φυτά) που θα
περιλαμβάνει ο εννοιολογικός σας χάρτης.
2. Στη συνέχεια να γράψετε τα ζώα και τα φυτά που θα
αποτελούν την τροφική σας αλυσίδα:
…………………………………………………
………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..
3. Να δημιουργήσετε φάκελο με όνομα «τροφική αλυσίδα».
4. Να βρείτε τις εικόνες των παραπάνω ζώων και φυτών και
να τις αποθηκεύσετε στον ηλεκτρονικό σας φάκελο.
5 Να δημιουργήσετε στο kidspiration τον εννοιολογικό χάρτη της τροφικής αλυσίδας.
Να αποθηκεύσετε την εργασία σας στο φάκελο που
δημιουργήσατε πριν.